PENUBUHAN UIA 1983

 16 Julai 1983

Tarikh ini begitu membanggakan diriku. Ia tarikh lahirku ke dunia ini buat kali ke 20. Ia lebih membanggakan kerana pada tarikh keramat itu aku menjejakkan kakiku ke menara gading. Aku masuk universiti.

Masuk universiti ketika itu sangat berprestij. Di awal 1980an hanya ada beberapa pusat pengajian tinggi bertaraf universiti di Malaysia iaitu Universiti Malaya, UKM, USM, UPM, dan UTM. Daripada lima universiti ini, Universiti Malaya ditubuhkan di Singapura sebelum berpindah ke Kuala Lumpur. Ia universiti terulung dan paling berprestij. Universiti Sains Malaysia (USM) adalah kedua tertua dan berpusat di Pulau Pinang. Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM) ditubuhkan di awal 1970an atas desakan menubuhkan sebuah universiti dengan bahasa pengantarnya Bahasa Melayu. Universiti Pertanian Malaysia (UPM) pada asalnya sebuah kolej pertanian dinaikkan taraf sebagai universiti di awal 1970an juga. Kampusnya terletak di Serdang, Selangor. Universiti Teknologi Malaysia (UTM) asalnya maktab teknik Kuala Lumpur dan dinaik taraf sebagai universiti dalam tahun 1975.

Terdapat satu percubaan untuk menubuhkan sebuah universiti yang dinamakan Universiti Tunku Abdul Rahman, iaitu dinaiktaraf daripada Kolej Tunku Abdul Rahman (KTAR). Ia berhasrat membuka peluang yang lebih besar kepada pelajar-pelajar bukan Melayu dan menggunakan bahasa pengantar Inggeris. Percubaan ini ditolak oleh kerajaan. Penolakan kerajaan ini dicabar ke mahkamah. Di Mahkamah Persekutuan, keputusan kerajaan telah disahkan.

Dalam senario ini, Universiti Islam Antarabangsa (UIA) ditubuhkan pada 10 Mei 1983. Pelajar kumpulan pertama mendaftar diri pada 16 Julai 1983.  Ia adalah satu daripada dua projek bergagasan besar yang diasaskan oleh Dr Mahathir Mohamad, Perdana Menteri yang dilantik pada akhir 1981 menggantikan Datuk Hussain Onn. Satu lagi projek ialah penubuhan Bank Islam Malaysia Berhad. Kedua-dua projek ini adalah komponen utama kepada gagasan penerapan nilai-nilai Islam yang diperkenalkan oleh Dr Mahathir di awal pentadbirannya.

Penubuhan UIA ini menongkat arus kerana bahasa pengantarnya ialah bahasa Inggeris. Pertama, orang Islam menjangka ia akan menggunakan  pengantar bahasa Arab secocok dengan tarafnya sebuah universiti Islam. Keduanya, ia bercanggah dengan Akta Kolej dan Universiti 1971 yang menetapkaan bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar. Ia juga alasan Mahkamah Persekutuan menolak penubuhan Universiti Merdeka sebelum itu. Jagi bagaimana UIA dapat ditubuhkan? 

UIA tidak ditubuhkan di bawah Akta Universiti dan Kolej tetapi ditubuhkan di bawah Akta Syarikat dan di tanggung sebahagian pembiayaannya oleh Negara-Negara Persidangan Islam (OIC). Ia universiti antarabangsa yang pertama ditubuhkan di Malaysia. Dengan cara ini UIA ditubuhkan melalui pintu belakang tanpa menimbulkan bantahan yang besar daripada pihak-pihak yang gagal menubuhkan Universiti Merdeka.

Penubuhan sebuah universiti ketika itu tidak semudah sekarang. Pelajar-pelajar yang bercita-cita untuk masuk universiti terpaksa bersaing hebat untuk mendapatkan tempat di mana-mana universiti tadi. Disebabkan kemasukan ke universiti berasaskan kepada kuota mengikut kaum, lebih ramai pelajar-pelajar Melayu mendapat tempat. Namun begitu pelajar-pelajar Melayu kebanyakannya bertumpu kepada kursus-kursus pengajian Melayu, sastera, sains sosial, pengajian Islam dan yang sepertinya. Antara sebabnya ialah tidak ramai pelajar Melayu minat masuk aliran sains dan profesional. Penguasaan bahasa Inggeris yang lemah menambah ketidakyakinan mereka untuk bersaing di fakulti-fakulti perubatan, kejuruteraan, sains dan sebagainya. Di fakulti-fakulti ini pelajar-pelajar bukan Melayu adalah majoriti dan saban tahun pelajar terbaiknya adalah daripada mahasiswa bukan Melayu.

Aku dalam usia 20 tahun sebagai siswa perintis UIA

Perkara ini wajar disebut di sini kerana itulah senario ketika aku menjejak kaki ke UIA. Senario itu tidak sama seperti sekarang. Terlalu jauh bezanya masa masuk universiti di awal 1980an berbanding sekarang.

Mahkamah Tinggi (Jenayah 2)
Johor Bahru

Nota: Artikel ini telah ditulis lebih awal dalam tahun 2016 dalam laman blog lain yang telah ditutup.